„Република во пламен“ е македонски филм од 1969 година кој прикажува еден од најважните настани во историјата на нашиот народ – Илинденското востание од 1903 година и краткотрајната Крушевска Република (која траела од 21 до 31 јули односно според новиот стил од 3 до 13 вгуст 1903 година).
Денес, 121 година подоцна, современите македонски и турски народ имаат исклучително добри односи и се блиски сојузници. Ако ги прашате Македонците, веднаш по народите од поранешните југословенски републики, најблиску им се на Турците. Републиката повторно гори! Турците сега први се одѕваа да помагаат во гаснењето на пожарот!
Воздушната битка против елементарната непогода започна на 11 јули и првично се водеше само со еден авион, единствениот хеликоптер Bell 412EP на македонската полиција. Преостанатите три полициски хеликоптери способни за гаснење пожари: Agusta-Bell 212 и Mi-17-1 беа на редовни контроли (во Шведска и Македонија), додека Mi-17V-5 не беше опција бидејќи некое време е приземјен и чека на првиот генерален ремонт.
Македонската армија, пак, своите хеликоптери Ми-8МТ и Ми-17 ги имаше ангажирано во веќе планираните армиски мисии: обука на кадети на полигонот Криволак и обука на специјалните единици во Охрид. Сепак, војската се вклучи во воздушната борба против пожарот веќе на 12 јули.
Илија Бојаровски , службеник во Центарот за управување со кризи (ЦУК), сепак, на 11 јули објави дека воените хеликоптери се оперативно ограничени кога температурите се во опсег од 38°C и повеќе. Познато е дека гореспоменатите температури опасно ја зголемуваат работната температура на главниот редуктор VR-14 (главниот редуктор или пренос) на хеликоптерот од серијата Mi-8MT/17, што, доколку се игнорира, може да резултира со негово топење, откажување и не дај Боже, несреќа. Температурите во Македонија деновиве се во интервал од константни 40°С со тенденција така да останат барем уште неколку дена.
Единствените наменски авиони за гаснење пожар со кој располага Македонија – три Air Tractor AT-802A Fire Boss – не беа оперативно користени на 11 јули од многу бизарни причини: претходната влада на Македонија постојано ги одби барањата на Дирекцијата за заштита и спасување (ДЗС) да ги вработи своите двајца неодамна пензионирани пилоти за ова лето и под посебен договор. Според македонските медиуми, пензионираните пилоти на ДЗС барале месечна плата од 5.000 евра, а претходната влада и наложила на ДЗС „сама да изнајде решение за овој проблем и под услов пензионираните пилоти да земаат плати кои се во рамки на платите за вработените во владата“ (која не преминува 3.000 евра). Така Македонија остана со само еден пилот на Air Tractor кој не ни смееше самиот да полетува без да има уште двајца колеги. За среќа, новата влада во Скопје се снајде и истото попладне му даде мандат на ДЗС следното утро да потпише договор за привремено вработување на двајца пензионирани пилоти. Условите на договорот и договорените плати на пилотите се уште не се објавени, но се очекува да биде одобрена месечна плата до 5.000 евра барем до крајот на летната сезона. Логично е да се очекува дека и единствениот постојано вработен пилот на ДЗС за истиот период земал повисока плата.
Напојувани од турбините Pratt и Whitney Canada PT6 , овие авиони не се чувствителни на високи температури, што му овозможува на ДЗС да нападне пожари во секое време од денот со капаџитет од 3 тона вода по авион.
Во гаснењето на пожарите во Кавадаречко и на планината Серта сите воздухоплови црпеа вода од Тиквешкото езеро. Додека за гаснење на пожарот кај Битола се црпеше вода од Преспанското Езеро.
Во следните денови, македонските противпожарни капацитети од воздух беа надополнети со 10 други противпожарни воздухоплови испратени од пријателските нации:
– Турција (два ер трактора и еден хеликоптер блек хоук)
– Србија (хеликоптер Ка-32 од 5 тона вода)
– Словенија (два хеликоптера)
– Црна Гора (еден хеликоптер)
– Хрватска („канадер“ од 5 тона вода)
– Романија (авиони „спартан“ од 5 тона водени бомби и „херкулес“).
